કોંગ્રેસ નેતા સેમ પિત્રોડાના વધુ એક નિવેદને વિવાદ ઉભો કર્યો છે. કોંગ્રેસે તેમની ટિપ્પણીથી પોતાને દૂર રાખ્યા છે. કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા અને રાજ્યસભા સાંસદ જયરામ રમેશે સોમવારે (17 ફેબ્રુઆરી, 2025) એક નિવેદન બહાર પાડીને સ્પષ્ટતા કરી હતી કે સેમ પિત્રોડાએ ચીન પર વ્યક્ત કરેલા વિચારો પાર્ટીના સત્તાવાર વિચારો નથી.
તેમણે કહ્યું કે ચીન ભારતની વિદેશ નીતિ, બાહ્ય સુરક્ષા અને આર્થિક ક્ષેત્ર માટે સૌથી મોટો પડકાર છે. કોંગ્રેસે અગાઉ મોદી સરકારની ચીન નીતિ પર સવાલ ઉઠાવ્યા છે, ખાસ કરીને ૧૯ જૂન, ૨૦૨૦ ના રોજ વડા પ્રધાન દ્વારા ચીનને આપવામાં આવેલી ક્લીનચીટ પર. ચીન પર કોંગ્રેસનું નવીનતમ સત્તાવાર નિવેદન 28 જાન્યુઆરી, 2025 ના રોજ બહાર પાડવામાં આવ્યું હતું, જેમાં ચીન સાથેના ભારતના સંબંધો અને સરકારની વ્યૂહરચના પર ગંભીર પ્રશ્નો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા.
કોંગ્રેસે ચીન સાથેના સંબંધો સામાન્ય કરવા પર પ્રશ્નો ઉઠાવ્યા
જયરામ રમેશે કહ્યું કે કોંગ્રેસે મોદી સરકારની ચીન સાથેના સંબંધોને સામાન્ય બનાવવાની જાહેરાતની નોંધ લીધી છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે જ્યારે 2024ના ડિસએન્જેજમેન્ટ કરાર સંબંધિત ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ હજુ સુધી મળ્યા નથી ત્યારે આવો નિર્ણય કેમ લેવામાં આવી રહ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ભારત અને ચીન તાજેતરમાં વાણિજ્યિક અને સાંસ્કૃતિક સંબંધો પુનઃસ્થાપિત કરવા સંમત થયા છે, જેમાં સીધી ફ્લાઇટ્સ, કૈલાસ માનસરોવર યાત્રા ફરી શરૂ કરવા અને ઉદાર વિઝા નીતિ જેવા મુદ્દાઓનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ સરકારે એ જણાવ્યું નથી કે લદ્દાખમાં 2,000 ચોરસ કિલોમીટર વિસ્તાર પાછો મેળવવા માટે કયા પગલાં લેવામાં આવ્યા છે, જ્યાં ભારતીય સેના 2020 સુધી પેટ્રોલિંગ કરી રહી હતી.
ભારત-ચીન સરહદ વિવાદ: 2020ની સ્થિતિ કેમ પૂર્વવત્ નથી થતી?
કોંગ્રેસે સરકારને પૂછ્યું કે શું મોદી સરકાર ચીન પાસેથી એપ્રિલ 2020 ની યથાસ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવામાં નિષ્ફળ ગઈ છે. આર્મી ચીફ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ કહ્યું હતું કે અમે એપ્રિલ 2020 ની સ્થિતિ પુનઃસ્થાપિત કરવા માંગીએ છીએ. ૩ ડિસેમ્બર ૨૦૨૪ ના રોજ, વિદેશ મંત્રીએ સંસદમાં જણાવ્યું હતું કે “કેટલાક વિસ્તારોમાં પરિસ્થિતિને કાયમી ધોરણે બદલવા માટે કામચલાઉ પગલાં લેવામાં આવ્યા છે.” આ સૂચવે છે કે ભારત ચીન સાથે ‘બફર ઝોન’ બનાવવા માટે સંમત થયું છે, જેથી ભારતીય સૈનિકો અને પશુપાલકો પહેલાની જેમ ત્યાં ન જઈ શકે. કોંગ્રેસે કહ્યું કે આ નીતિ 1986ના સુમડોરિંગ ચુ અને 2013ના ડેપ્સાંગ વિવાદોથી અલગ છે, જ્યાં ભારતની સ્થિતિ સંપૂર્ણપણે પુનઃસ્થાપિત ન થાય ત્યાં સુધી કોઈ સમાધાન થયું ન હતું.
વડાપ્રધાનના નિવેદનથી ચીનને ફાયદો થયો – કોંગ્રેસ
જયરામ રમેશે આરોપ લગાવ્યો કે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નિવેદનથી ચીનને ફાયદો થયો. તેમણે કહ્યું, “જ્યારે વડા પ્રધાને કહ્યું કે ‘ન તો કોઈ આપણી સરહદમાં પ્રવેશ્યું છે, ન તો કોઈ અંદર છે’, ત્યારે ચીનને ચાર વર્ષ સુધી વાતચીતને ખેંચવાની તક મળી.” આ સમયગાળા દરમિયાન, ચીને વ્યૂહાત્મક ક્ષેત્રો પર પોતાની પકડ મજબૂત કરી અને ભારત-ચીન વેપારમાં પણ વધારો થયો.
આત્મનિર્ભર ભારત પર પ્રશ્ન
કોંગ્રેસે મોદી સરકાર પર ચીન પર નિર્ભરતા ઘટાડવાને બદલે વધારવાનો આરોપ લગાવ્યો. ૨૦૧૮-૧૯માં આયાત ૭૦ અબજ ડોલર હતી, ૨૦૨૩-૨૪માં ૧૦૨ અબજ ડોલર હતી. મોદી સરકારના ‘આત્મનિર્ભર ભારત’ અભિયાન છતાં, ચીનથી આયાત રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે, જેનાથી સરકારની નીતિઓ પર પ્રશ્નો ઉભા થયા છે.